Lootboxes mogelijk binnenkort al illegaal in Nederland

10 juli 2022

De lootbox is al een tijd onderwerp van serieuze discussie in de Nederlandse media en politiek. Deze virtuele schatkisten of “dozen” vol items die spelers in spellen als Fortnite en Overwatch kunnen kopen zonder precies te weten wat erin zit worden door veel mensen namelijk gezien als een verdekte vorm van ongereguleerd gokken. Daarom heeft het CDA in de persoon van kamerlid Henri Bontenbal recent een motie ingediend om een totaalverbod op lootboxes in games in Nederland in te stellen. Gezien de wijdverspreide steun van andere partijen waar de motie nu op al kan rekenen, is de kans groot dat lootboxes binnenkort officieel verboden worden in ons land.

Wat zijn lootboxes en hoe werken ze precies?

Zoals we eerder al schreven, zijn lootboxes virtuele dozen vol items die spelers kunnen gebruiken in een bepaald spel, bijvoorbeeld om hun personages sterker te maken of om nieuwe wapens te unlocken. Voor deze lootboxes moet betaald worden en daar zit ook de crux, want de spelers weten namelijk van tevoren niet wat er in hun lootbox zal zitten. Hierdoor wordt het kopen van lootboxes in feite een vorm van gokken zonder dat het betreffende spel geregistreerd staat als een kansspel. Dit is problematisch op verschillende vlakken, onder meer omdat op deze manier ook minderjarigen volledig onbeschermd worden blootgesteld aan de risico’s van online gokken.

Over het algemeen bestaan er twee manieren om lootboxes te verdienen in games, namelijk door ze te verdienen en door ze te kopen. De eerste manier duurt vaak een stuk langer, terwijl de tweede manier vaak wordt aangemoedigd door de makers van de spellen zelf. Spelers moeten daarvoor in-game valuta kopen, zoals V-bucks in Fortnite of Riot Points in League of Legends, met echte valuta als dollars of Euro’s. Op dit moment is dit nog niet illegaal in Nederland, mits de items uit lootboxes niet kunnen worden doorverkocht. Met de ingediende motie wil het CDA alle lootboxes verbieden in ons land, ongeacht of de items in die boxes kunnen worden doorverkocht of niet.

Veel steun voor motie van Bontenbal

De motie die Kamerlid Bontenbal recent indiende kan vanaf het begin al rekenen op brede steun vanuit de andere coalitiepartijen (VVD, D66 en ChristenUnie), evenals GroenLinks en de SP. Daarnaast is de Kansspelautoriteit, de officiële toezichthouder voor alle kansspelen in Nederland, ook al jaren van mening dat lootboxes een kansspel zijn. In 2018 spande de organisatie nog een rechtszaak aan tegen Electronic Arts vanwege de FUT cards in het spel, welke werd gewonnen maar later ongedaan werd gemaakt door de Raad van State.

“Veel ouders worstelen in de opvoeding met de vraag hoeveel schermtijd ze hun kinderen moeten geven, welke apps en spelletjes ze wel of niet toestaan en op welke leeftijd dan”, valt te lezen in de motie van het CDA, “Veel ouders lopen er vervolgens tegen aan dat kinderen in deze spellen worden gemanipuleerd om allerlei microtransacties te doen. Vooral de zogenaamde lootboxes zijn ons een doorn in het oog […] Kinderen worden gemanipuleerd om deze lootboxes te kopen, maar het is onduidelijk wat erin zit. Het is dus een vorm van gokken en het is ook verslavend. Het zadelt gezinnen op met onverwachte, hoge facturen”.